توماس هابز، فیلسوف برجسته انگلیسی، فراغت را مادر فلسفه می داند و می گوید زمانی که آموختن اجباری و انجام کارهای روزمره به پایان می رسد، فضای خالی برای اندیشه ای عمیق تر و کارهایی جدی تر پدید می آید، زمانی که می تواند حتی زایشگر فلسفه باشد یا کشف فرمول ها و قانون های جدید را رقم بزند. داستان نیوتن را هم که شنیده اید، چه بسا در همین زمان رخ داده باشد؛ زمانی که نیوتن فارغ از هر چارچوبی زیر درخت سیبی می رود و یکی از مهم ترین قوانین فیزیک را کشف می کند...

پس «اوقات فراغت» برخلاف تصور بسیاری نه تنها بخش بی اهمیت زندگی ما نیست، بلکه اگر جدی گرفته شود و به آن اهمیت داده شود، باعث دگرگونی زندگی فرزندانمان خواهد شد. اما چگونه؟ باید فرزندمان را رها کنیم تا نیوتن شود یا برنامه ریزی های متعدد برای کلاس های مختلف برای او داشته باشیم تا اینشتین و موتزارت شود؟ بهترین کار چیست؟ چگونه باید از این زمان برای آموزش درست استفاده کرد؟ آنچه در «پرونده» این هفته می خوانید پاسخی است به همین پرسش ها و ندا احمدلو، سارا بهره مند و حمید دهقان در تهیه محتوای آن همکاری داشته اند.

۱۰ پیش شرط ثبت نام کودک در کلا س های آموزشی و تفریحی

علاقه او شرط است، نه آرزوی شما

دکتر فریبا عربگل

فوق تخصص روان پزشکی کودک و نوجوان، عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی

یکی از دغدغه ها و نگرانی های والدین در کنار پرورش صحیح و تقویت رفتارهای اجتماعی و ارتباطی مناسب، چگونگی آموزش و انتقال دانش و مهارت های گوناگون به فرزندشان است. آنها نگران هستند زمان را از دست بدهند و کودک بدون اینکه آموخته ها و دانستنی های کافی داشته باشد، رشد کند و بزرگ شود.

به نظر می رسد هم باید برای پرورش و تقویت رفتارهای مناسب اجتماعی کودک و هم آموزش مهارت ها به او، متعادل اقدام کرد، نه اینکه فقط به پرورش مهارت ها توجه شود؛ در حالی که ابتدایی ترین اصول ارتباطی را بلد نباشد. آموزش به کودک معمولا به دو شکل رسمی و غیررسمی انجام می شود. شکل غیررسمی معمولا همان آموز ش هایی است که والدین و اطرافیان در عمل و در متن زندگی روزمره به کودک می دهند مثل تقویت مهارت های حرکتی، زبانی، ذهنی و فکری، اما شکل رسمی آن، کلاس های آموزشی است که بیشتر والدین علاقه مند هستند با ثبت نام فرزندشان در آنها، دانش و مهارت هایی را به او منتقل کنند.

برخی از این کلاس ها برای تقویت مهارت های حرکتی کودک هستند، مثل کلاس های ورزشی(ژیمناستیک، شنا و...) و برخی هم برای تقویت مهارت های فکری و ذهنی یا مهارت های خاص مثل موسیقی، زبان دوم، قرآن و علومی مثل کامپیوتر، ریاضی و... اما چند نکته در مورد ثبت نام و انتخاب کلاس های آموزشی وجود دارد که توجه آنها باعث می شود برای کودک سودمند باشند تا از آموزش بیزار نشود و علاوه بر این، هزینه و وقت والدین هم هدر نرود:

۱. علاقه کودک

در انتخاب کلاس های آموزشی باید قبل از هر چیز علاقه کودک در نظر گرفته شود، نه علاقه والدین. گاهی والدین به این دلیل فرزندشان را در کلاسی ثبت نام می کنند که خودشان آرزو داشته اند مهارت آموزش داده شده در آن را بیاموزند ولی هرگز به این خواسته شان نرسیده اند. آنها دوست دارند تمایل های ذهنی و علایق خود را در وجود کودکشان ببینند در حالی که ممکن است فرزندشان به آنچه مورد علاقه والدین است، بی علاقه باشد و استفاده ای از کلاس نبرد.

۲. استعداد کودک

در انتخاب کلاس آموزشی باید به استعداد و توانایی کودک نیز توجه کرد. خیلی وقت ها پدر و مادر کشف می کنند فرزندشان در برخی زمینه ها توانمندی بیشتری دارد؛ مثلا می بینند که او خیلی زود نت های موسیقی را تشخیص می دهد و یاد می گیرد یا در نقاشی و نوشتن شعر، داستان و... استعداد خاصی نشان می دهد پس چه بهتر که سعی کنند این استعدادها را تقویت و شکوفا کنند زیرا آموزش ندیدن صحیح و تقویت نشدن این استعدادهای درونی، باعث خاموشی آنها می شود.

۳. نقطه ضعف کودک

گاهی کودک در زمینه ای استعداد خاصی ندارد یا حتی ناتوانی دارد ولی لازم است برای رشد بهتر و پیشرفتش به کلاس های آموزشی مربوط برود. مثلا اگر کودکی در یادگیری ریاضی مشکل دارد، نباید فقط به علت بی استعدادی یا بی علاقگی اش، از ثبت نامش در کلاس های تقویتی ریاضی صرف نظر کنیم و او را به حال خود بگذاریم. در این مورد برای اینکه فرزندمان بتواند مراحل تحصیلی اش را با موفقیت طی کند، باید تربیتی دهیم که این مهارت ها در او تقویت شود و لازم است با تشویق و برنامه ریزی صحیح، او را به حضور در کلاس ترغیب کرد. حتی کودکی که مشکل حرکتی دارد را نباید از حضور در کلاس هایی که او را به تحرک وامی دارد معاف کرد و باید در کلاس هایی مانند کلاس های ویژه کاردرمانی شرکت کند.

۴. پاداش به کودک

گاهی با وجود اینکه والدین معتقدند برخی آموزش ها (مثل شنا، زبان انگلیسی و...) برای فرزندشان لازم است، به این موضوع علاقه ای نشان نمی دهد. در این صورت برای ترغیب او به آموختن بهتر است پاداش برایش در نظر گرفت. علاوه بر این، شکل و محتوای کلاس باید به گونه ای باشد که برای کودک یا نوجوان جذابیت داشته باشد.

۵. رهاسازی کودک

نباید کودک را مجبور کرد تمام روز را در کلاس های مختلف بگذراند چون این کار او را خسته و دلزده می کند. اینکه بخواهیم تمام آرزوهایی که داریم، با وادار کردن فرزندمان به آموختن مهارت های گوناگون و مختلف برآورده کنیم، کار درستی نیست. خیلی از والدین طوری برنامه ریزی می کنند که فرزندشان از کلاسی بیرون نیامده، باید به کلاس دیگر برود، در حالی که باید زمان هایی را برای او در نظر گرفت تا هم آموخته هایش را در ذهنش مرور کند و هم به آنچه دلخواهش است بپردازد. حتی گاه باید کودک یا نوجوان را به حال خود گذاشت تا به طبیعت پیرامون خود بنگرد و متوجه تنوع و زیبایی های اطرافش شود.

۶. ممنوعیت آموزش خشک

به خصوص در سنین پایین تر، والدین باید توجه داشته باشند که آموزش کودک باید همراه با بازی باشد تا به آنها علاقه مند شود. باید در این کلاس ها از روش هایی استفاده شود که جذابیت داشته باشد.

۷. کلاس گروهی

بهتر است کودک را در کلاس های گروهی ثبت نام کرد. مزیت این کلاس ها به کلاس های خصوصی این است که فرصت تعامل و ارتباط کودک را با سایر همسالان ایجاد می کنند البته به شرط اینکه مربی بتواند رفتارهای گروهی را در کودکان هدایت کند. مثلا به آنها یاد بدهد اگر از هم عصبانی شدند، چطور هیجان هایشان را کنترل کنند یا اگر درخواستی داشتند، چطور آن را مطرح کنند و... در این صورت او مهارت های ارتباطی را هم می آموزد و این برای آینده اش بسیار مفید است چون موفقیت او خیلی به دانش و اندوخته های ذهنی اش مربوط نیست بلکه به این بستگی دارد که چگونه از دانش خود در ارتباط و تعامل با سایر افراد به نحو موثری استفاده کند.

۸. جلوگیری از زورگویی

نکته دیگری که باید در نظر گرفت، این است که خیلی وقت ها بچه دلش می خواهد به کلاسی برود ولی والدین توانایی مالی این کار را ندارند. این خیلی طبیعی است و همیشه نمی توان تمام خواسته های بچه ها را اجابت کرد. اگر پدر و مادر ارتباط مناسبی با فرزندشان داشته باشند و به خوبی با او صحبت کنند، می توانند متقاعدش کنند که محدودیت هایی دارند. بیشتر بچه ها هم قانع می شوند مگر اینکه مشکلات رفتاری متعدد داشته باشند یا رفتارهایشان مقابله جویانه و زورگویانه باشد و والدین بلد نباشند، با آنها چطور رفتار کنند. البته بعضی مدارس فرصت هایی در اختیار بچه ها قرار می دهند و کلاس هایی با هزینه کمتر برگزار می کنند که می توان از آنها استفاده کرد.

۹. ایجاد انگیزه

بعضی بچه ها علاقه ای به شرکت در هیچ کلاسی ندارند و ترجیح می دهند به جای این کار تمام ساعت های روز پای رایانه بنشینند یا به بازی های رایانه ای بپردازند. شاید اشکال کار والدین چنین بچه هایی این است که روش درست فرزندپروری را بلد نبوده اند. از دوران کودکی حتی ۳ ۲ سالگی باید برای همه امور قوانینی وضع کرد مثلا قانون گذاشت که کودک در روز چند ساعت می تواند تلویزیون تماشا یا با رایانه کار کند. در سنین قبل از مدرسه، کودک نباید بیشتر از ۲ ساعت در روز صرف چنین فعالیت هایی کند. اصلا باید قبل از ورود رایانه به خانه و در همان زمان که قصد خریدش را داریم، قوانین و مقررات آن را وارد خانه کنیم و برای رعایت این قوانین پاداش و تشویق در نظر بگیریم و برای بی توجهی به آنها، تنبیهی ملایم تا بعدها دچار چنین مشکلاتی نشویم. از سوی دیگر، وقتی می خواهیم فرزندمان را به سمتی سوق بدهیم که چندان تمایلی به آن ندارد، باید سعی کنیم با ارتباط و تشویق مناسب، در او انگیزه ایجاد کنیم. مادر یا پدری که خودشان غیر از کارهای روزمره هیچ فعالیت جانبی ای ندارند، نمی توانند از فرزندشان توقع داشته باشند اینگونه نباشد، مثلا اگر مدام پای رایانه یا تلویزیون می نشینند و هیچ وقت کتابی برای مطالعه در دست نمی گیرند، فرزندشان هم این رفتارها را از آنها می آموزد و الگوبرداری می کند.

۱۰. اهمیت زمان و مکان

انتخاب زمان کلاس و حتی مکان آن هم می تواند در علاقه مند کردن کودک به شرکت در کلاس تاثیرگذار باشد. معمولا چون در فصل مدارس بچه ها سرساعت مشخصی از خواب بیدار می شوند و شب ها زود می خوابند، ساعت بیولوژیک بدنشان تنظیم می شود و بیدار شدن صبح زود برایشان سخت نیست ولی در ایام تعطیلات تابستانی، لازم نیست اینقدر به آنها سخت گرفت و ممکن است دلشان بخواهد صبح ها قدری بیشتر بخوابند. در این صورت نباید مجبورشان کرد حتما صبح کلاس بروند، مخصوصا صبح زود. می توان کلاس را به عصرها موکول کرد.نباید بدون در نظر گرفتن شرایط فیزیولوژیک فرزند، قوانین سفت و سخت وضع کرد. مثلا بعضی بچه ها بیشتر می خوابند ولی برخی فعال تر و پرجنب و جوش ترند و کمتر می خوابند. بعضی بچه های شب هستند یعنی شب کارشان را بهتر انجام می دهند و بعضی بچه های روز. کلاس ها باید طوری انتخاب شود که صرفا آموزش یک موضوع خاص نباشد و معلم ها ضمن آموزش، چیزهای دیگر مانند مهارت های ارتباطی را به بچه ها بیاموزند چون چیزی که در آینده به درد آنها می خورد، همین مهارت هاست؛ چیزی که به آن هوش هیجانی می گوییم. مثلا ممکن است بچه ای هوش و IQ بالایی داشه باشد ولی اگر هوش هیجانی اش بالا نباشد، یعنی نداند با آدم ها چطور باید برخورد و هیجان هایش را در روابط کنترل کند، خیلی نمی تواند از آموخته هایش بهره ببرد و ایام فراغت کودکان زمانی مناسب برای آموزش این موارد است.

نکته

شرکت در کلاس ها و آموزش های رسمی واجب نیست، مگر اینکه ضرورت داشته باشد حتما کودک چیزی را بیاموزد. حتی اگر مثلا پدر یا مادری خودشان شنا یا نواختن سازی را بلد باشند، می توانند خودشان آنها را به فرزندشان یاد بدهند و درغیر این صورت مجبورند از یک مربی کمک بگیرند. آموزش غیررسمی که ابتدا در مورد آن صحبت کردیم، در این ایام فراغت بسیار موثر است مثلا می توان کودک را به باغ وحش برد و در مورد حیوانات و زندگی آنها و اینکه از چه نوعی هستند، با او صحبت کرد. این کار هم باعث تقویت روابط والدین و کودک می شود و هم بر دانسته هایش می افزاید.

بچه ها را به چه کلاس هایی بفرستیم؟

۳ کلاس اصلی

دکتر کتایون خوشابی

فوق تخصص روان پزشکی کودک و نوجوان، عضو هیات علمی دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی

با توجه به پیشرفت زمانه و گسترش تکنولوژی، اوقات فراغت بچه های نسل های جدید با بچه های نسل های گذشته بسیار متفاوت شده است. کودکان و نوجوان های نسل های خیلی گذشته تر، تابستان و اوقات فراغت خود را به کارورزی در مکان های مختلف سپری می کردند. در بسیاری از مواقع، اگر پدر خانواده به کسب و کاری مشغول بود، فرزندان پسر خود را در تابستان به محل کارش می برد تا حرفه خود را به آنها آموزش دهد. از طرف دیگر، اگر خانواده ها، آشنای مشغول به کاری داشتند، فرزند خود را برای آموزش حرفه و مهارت هایی به او می سپردند. گاهی هم همین کارورزی های نوجوانان در طول تابستان و اوقات فراغتشان، به انتخاب حرفه و شغل آینده آنها کمک موثری می کرد. در مواردی هم ممکن بود این یادگیری مهارت و حرفه تا پایان عمر با نوجوان همراه شود و راه زندگی او را تعیین کند اما در حال حاضر، کودکان و نوجوانان چنین موقعیت هایی را در اختیار ندارند. به همین دلیل پیشنهاد می شود والدین با یک برنامه ریزی درست، دقیق و منطقی، اوقات فراغت فرزندان خود را پر کنند. خوشبختانه این روزها دوره ها و کلاس های متفاوتی در زمینه های مختلف در طول تابستان برگزار می شود که خانواده ها می توانند با برنامه ریزی مناسب، از این کلاس ها برای فرزندان خود نهایت استفاده را ببرند. به طور کلی، کلاس های تابستانی برای بچه ها به ۳ دسته ورزشی، علمی و هنری تقسیم بندی می شوند و بهتر است فرزندان ما در صورت امکان از هر ۳ دسته این کلاس ها در دوران اوقات فراغت استفاده کنند.

۱. کلاس های ورزشی

ورزش در زندگی روزمره کودکان و نوجوانان نقش ارزشمند و برجسته ای دارد. به همین دلیل بهتر است در تمام طول سال به کلاس های ورزشی بروند و شرکت در این کلاس ها به ۳ ماه تابستان محدود نشود. متاسفانه به دلیل سنگین بودن درس ها، در سال تحصیلی وقت کافی برای شرکت در کلاس های ورزشی برای بچه ها به وجود نمی آید اما یک کودک یا نوجوان چندبعدی سعی می کند تا با برنامه ریزی درست، راهنمایی و کمک والدینش، در طول سال تحصیلی هم علاوه بر اوقات فراغتش، ورزش را در برنامه های خود داشته باشد. توصیه می شود حتما در طول سال تحصیلی و به خصوص در اوقات فراغت، پرداختن به یک یا چند رشته ورزشی را در برنامه فرزندان خود بگنجانید. البته ثبت نام در کلاس های برخی رشته های ورز شی مستلزم پرداخت هزینه کمتر است و برخی دیگر شهریه های سنگین تری دارد و این انتخاب و پرداخت هزینه به میزان بودجه و درآمد خانواده برمی گردد.

نوع ورزش هم می تواند با توجه به سن بچه ها، متفاوت باشد. مثلا ورزش هایی مانند ژیمناستیک، شنا و اسکیت می توانند در برنامه روزمره بچه های کوچک تر قرار بگیرند و ورزش های گروهی مانند بسکتبال، والیبال، فوتبال، ورزش های رزمی (مانند تای چی و ووشو)، یوگا، تنیس و شنا هم می توانند جزو برنامه های ورزشی بچه های بزرگ تر و نوجوان ها باشند.

نکته مهم اینجاست که انتخاب رشته ورزشی حتما باید با توجه به نظر و سطح انرژی کودکان انجام شود. در بسیاری از موارد ما شاهد هستیم که والدین، کودک کم انرژی خود را در کلاس های ورزشی مانند فوتبال ثبت نام می کنند که به انرژی زیادی نیاز دارد. در این صورت او نمی تواند با سایر اعضای گروه هماهنگ شود و زمینه لازم برای سرخوردگی و دلزدگی او از این ورزش به وجود می آید. با این حساب، علاقه، سطح انرژی و خصوصیت های جسمی بچه ها برای انتخاب رشته ورزشی بسیار مهم است و باید پیش از ثبت نام در نظر گرفته شوند.

۲. کلاس های علمی و آموزشی

آموزش زبان دوم برای بچه ها از اهمیت بالایی برخوردار است و والدین باید در طول تابستان و سراسر سال تحصیلی، فرزند خود را در کلاس زبان ثبت نام کنند. انتخاب این زبان دوم، به علاقه بچه ها و نظر و راهنمایی والدین آنها بستگی دارد. در کنار کلاس های زبان، ثبت نام در کلاس های درسی هم برای بچه هایی که در یک یا چند درس ضعیف هستند، بسیار مناسب است. به عبارت ساده تر، والدین می توانند فرزندان خود را در کلاس های آموزشی دروس پایه خود و حتی یک مقطع بالاتر ثبت نام کنند. رفتن به کلاس های درس تقویتی در طول تابستان و اوقات فراغت می تواند بچه ها را برای شروع یک سال تحصیلی بهتر و موفق تر آماده کند. بسیاری از بچه ها به یادگیری درس ریاضی در مقطع پایه خود و یک مقطع بالاتر نیاز دارند تا بتوانند سال تحصیلی جدید را بدون مشکل یا با مشکل کمتری پشت سر بگذارند. ضمن اینکه در صورت تمایل و علاقه بچه ها، کلاس های روباتیک یا لگو هم برای گذران اوقات فراغت آنها مناسب است.

۳. رشته های هنری

انواع رشته های هنری مانند نقاشی روی کاغذ، نقاشی روی شیشه، طراحی، خط و موسیقی هم می توانند با توجه به علاقه کودکان و نوجوانان در طول اوقات فراغت آنها جایی به خود اختصاص دهند. معمولا بیشتر کلاس های خلاقیتی که این روزها در مکان های مختلفی از جمله فرهنگسراها برگزار می شوند، کلاس های خوبی هستند و می توانند تفریح و سرگرمی مناسبی برای بچه ها باشند.

فراغتی که همراه با انجام کارهای اجباری باشد، تاثیر مثبتی بر روحیه نخواهد داشت

فراغت یعنی لذت بردن از لحظات

دکتر حامد محمدی کنگرانی

روان پزشک و عضو کمیته رسانه و کمیته روان درمانی انجمن روان پزشکان ایران

تعریف اوقات فراغت تعریفی ثابت است. اوقات فراغت به زمانی گفته می شود که فرد فارغ از وظایف عادی روزمره خود باشد. این وظایف عادی روزمره می تواند شامل کار بیرون، تحصیل یا حتی کار منزل باشد. مثلا اگر پدر یا مادری در طول روز وظیفه بازی کردن با بچه ها را داشته باشد یا برحسب وظیفه هر روز ساعتی را برای بردن بچه ها به پارک و گردش اختصاص دهد، این پارک یا گردش رفتن جزو اوقات فراغت او محسوب نمی شود. به عبارت ساده تر، اوقات فراغت به زمان هایی گفته می شود که فرد از تمام وظایف روزمره خود فارغ شود و بتواند وقتش را آن گونه که دوست دارد، بگذراند. در یک کلام اینکه اوقات فراغت به معنای لذت بردن از لحظه های بیکاری و منحصر?بفردی است که در زندگی نصیبمان می شود.

فراغت های متفاوت

افراد مختلف اوقات فراغت خود را به شکل های مختلفی می گذرانند. ممکن است کار لذت بخشی که گروهی از ما در اوقات فراغتمان انجام می دهیم، وظیفه روزمره فرد دیگری باشد. مثلا فردی ترجیح دهد در زمان فراغت، کتاب بخواند یا فیلم تماشا کند اما همین کتاب خواندن یا فیلم دیدن برای افراد منتقد، کار و وظیفه روزمره است. از سوی دیگر، ممکن است شما دوست داشته باشید در اوقات فراغت خود ورزش کنید، در صورتی که ورزش کردن برای یک مربی تربیت بدنی جزو کار و وظایف روزانه محسوب می شود. به همین دلیل نمی توانیم انجام کارهای مشخصی مانند ورزش کردن، فیلم دیدن یا کتاب خواندن را فقط منحصر به اوقات فراغت بدانیم. زمان اوقات فراغت هم در سنین مختلف، متفاوت است. یعنی افرادی با سن بالاتر که بازنشسته شده اند و کار خاصی هم انجام نمی دهند، به طور حتم اوقات فراغت بیشتری خواهند داشت و عملا این اوقات به بخش عظیمی از زندگی آنها تبدیل خواهدشد. این در حالی است که معمولا بیشتر وقت جوان ترها به کار و بودن با خانواده می گذرد و به این ترتیب، اوقات فراغت چندانی برای آنها باقی نمی ماند. با توجه به تعریفی که از اوقات فراغت شد، به نظر می رسد فرد باید در ساعت های فراغت خود کاری انجام دهد که از آن لذت ببرد.

فراغت در کودکی

معمولا بچه ها در اوقات فراغت خود از وظیفه اصلی شان که همان تحصیل است، فارغ می شوند. تفاوت اوقات فراغت در میان بچه ها و بزرگ ترها این است که معمولا کودکان و نوجوانان مانند ما بزرگ ترها قدرت تصمیم گیری برای گذران اوقات فراغت، ندارند و در این زمینه به کمک و یاری بزرگ ترهای خود نیاز دارند. با این حساب، گاهی فراغت بچه ها با تصمیم گیری بزرگ ترها از شکل عادی و طبیعی خارج می شود.

متاسفانه گاهی برخی والدین فرزندان خود را به زور و برخلاف میل باطنی شان در طول تابستان به کلاس های مختلفی مانند کلاس های ورزشی، زبان یا موسیقی می فرستند. اگر بچه ها از کلاس هایی که در طول دوره فراغت تحصیلی شان می روند، رضایت نداشته باشند، به طور حتم اوقات فراغت آنها به اوقات کسالت تبدیل می شود. در این صورت از اصل اولیه اوقات فراغت که همان لذت بردن از وقت های طلایی هر فرد است، دور می مانند.

فراغت لذیذ

برخی افراد معتقدند اوقات فراغت باید حتما زمانی برای سازندگی، رشد، بالندگی و پیشرفت باشد و اگر نتوانیم از اوقات فراغتمان به بهترین نحو ممکن استفاده کنیم و بهره ببریم، به طور حتم وقت خود را بیهوده تلف کرده ایم. این در حالی است که اصل اوقات فراغت، برابر با لذت بردن و کسب انرژی، شادابی، طراوت و آماده شدن برای انجام وظایف روزمره است. به عبارت ساده تر، اگر بخواهیم با گنجاندن برنامه های مختلف آموزشی، فرهنگی و هنری، بهره بیشتری از فراغتمان ببریم و این بهره با هیچ میل و لذتی همراه نباشد، مسلما چنین اوقات فراغتی نمی تواند تاثیر مثبتی بر روان ما داشته باشد و با القای انرژی کافی، باعث ایجاد آمادگی برای انجام فعالیت های روزمره شود. البته اگر به خواندن کتاب یا شرکت در کلاس یا برنامه آموزشی علاقه داشته باشید، چه بهتر که در کنار تفریح و استراحت در اوقات فراغت از برنامه های آموزشی هم استفاده کنید یا با شرکت در کلاس های ورزشی، در طول این مدت باعث حفظ و ارتقای سلامتتان هم بشوید. البته باز هم توجه داشته باشید که اگر قرار باشد فعالیت های ورزشی در اوقات فراغت گنجانده شوند، این فعالیت ها باید کاملا منطبق با سلیقه و نظر خودتان باشند تا اصل لذت بردن از فراغت در برنامه ها فراموش نشود. دلیل تاکید زیاد بر لذت بردن از اوقات فراغت، فقط به خاطر این است که فراغت همراه با لذت و تفریح می تواند تاثیر مثبتی بر روحیه افراد داشته باشد. به طور کلی، فراغتی که همراه با انجام کارهای اجباری یا شرکت در کلاس های اجباری باشد، هیچ تاثیر مثبتی بر روحیه فرد بر جا نخواهدگذاشت. به همین دلیل مثلا اگر فردی از رفتن به مسافرت لذت نمی برد، نباید اجباری برای سفر در اوقات فراغت برای او ایجاد کنیم.

نکته

در نهایت می توان به والدین توصیه کرد طوری برنامه ریزی کنند که تمام وقت بچه ها به استراحت نگذرد و در طول تعطیلات، مهارت هایی را هم بیاموزند. چه بسا این مهارت هایی که در طول هر تابستان فرا گرفته می شود، در آینده به درد آنها بخورد.

روی خط خبر

اوقات فراغت بودجه ندارد

فارس: عضو کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی گفت: «بودجه ای با عنوان بودجه اوقات فراغت در دستگاه ها وجود ندارد و مسوولان باید در زیر ردیف بودجه مربوط به دستگاه خود بودجه ای را برای اوقات فراغت در نظر بگیرند.» محمدرضا آشتیانی عراقی با عنوان اینکه بحث اوقات فراغت به آسیب شناسی نیاز دارد و با توجه به اهمیت خانواده و آداب فرهنگی حاکم بر خانواده ها، آسیب هایی که در این حوزه وجود دارد باید به وسیله دستگاه ها بررسی و برای رفع آنها برنامه ریزی شود تا شاهد انحراف از مسیر اصلی نباشیم ادامه داد: «نیازهای اقشار مختلف مانند جوانان، بانوان، کودکان و نوجوانان باید شناسایی شود.»

هدف اوقات فراغت امسال؛

هر دانش آموز، یک مهارت

ایسنا: مدیرکل فرهنگی و پرورشی وزارت آموزش و پرورش گفت: «محوری ترین شعار برنامه های اوقات فراغت امسال، هر دانش آموز یک مهارت است تا در طول تابستان، هر دانش آموز شرکت کننده در این برنامه ها، یک مهارت کسب کند.» محمدابراهیم محمدی افزود: «برنامه اوقات فراغت دانش آموزی با طراحی بیش از یکصد برنامه در قالب مهارت های شناختی، تولیدی، خدماتی، فنی، هنری و ادبی به اداره کل آموزش و پرورش استان های کشور ابلاغ شد.» او ادامه داد: «همه دانش آموزان حتی دانش آموزان مناطق کم برخوردار از جمله عشایر و روستایی از برنامه های اوقات فراغت تابستانی برخوردار می شوند و امسال برای نخستین بار در برنامه اوقات فراغت دانش آموزان همکاری با اتحادیه اصناف مورد توجه قرار گرفته به گونه ای که این اتحادیه با پایگاه تابستانی در ارتباط است و خدمات فنی به دانش آموزان ارائه خواهد داد.»

اوقات فراغت دانش آموزان استثنایی

ایسنا: معاون پرورشی و تربیت بدنی سازمان آموزش و پرورش استثنایی گفت: «با توجه به نزدیک شدن به فصل تابستان و اجرایی شدن برنامه های اوقات فراغت دانش آموزان، برنامه های فرهنگی و ورزشی متنوعی ویژه دانش آموزان استثنایی تدارک دیده شده است که در قالب مسابقه ها و جشنواره فرهنگی و ورزشی برگزار خواهدشد. در این مسابقه ها که دانش آموزان مدارس استثنایی یا تلفیقی حضور دارند، گروه های استثنایی ناشنوا، کم توان ذهنی، نابینا و جسمی حرکتی در ۳ بخش فرهنگی، هنری و ورزشی با هم رقابت می کنند.» اعتصام خاطرنشان کرد: «یکی از اهداف مهم این جشنواره، توسعه و گسترش ورزش در بین دانش آموزان استثنایی و ایجاد انگیزه برای حضور آنان در فعالیت های ورزشی و پیشگیری از عوارض ناشی از معلولیت و ارتقا و رشد تربیتی دانش آموزان است.»

نکته

با توجه به زندگی های ماشینی امروزی و درگیری ها و فشارهایی که در زندگی وجود دارد، عملا اوقات فراغت بسیاری از افراد از بین رفته است و خیلی ها ترجیح می دهند زمان های فراغت خود را به خواب و استراحت بگذرانند تا به این ترتیب کمی از کمبود خواب و استراحتشان را در طول هفته یا ماه جبران کرده باشند.

به همین دلیل یک بخش مهم از زندگی ما که باید به تفریح و لذت بردن اختصاص داده شود، فقط صرف خواب و استراحت می شود. این بخش مهم که همان اوقات فراغت است اگر با خوبی و لذت سپری شود، می تواند باعث کسب انرژی و طراوت بیشتر برای شروع بهتر کارها و وظایف روزانه باشد. متاسفانه روزهای تعطیل بسیاری از ما به روزهایی برای خواب یا دید و بازدیدهای اجباری تبدیل شده و چنین تعطیلات و فراغتی نمی تواند تاثیر مثبت و روحیه بخشی بر روان ما بگذارد. درنهایت می توان گفت اوقات فراغت می تواند فقط شبی ۱۵ دقیقه باشد اما اگر همین ۱۵ دقیقه هم به انجام کارهای لذت بخش بگذرد، به طور حتم تاثیر روانی بسیار مثبتی برای ما خواهد داشت.